Ga naar de inhoud

Kerk - Lytsewierrum.nl

Menu overslaan
Menu overslaan
De Gertrudiskerk

Rond 930 is het gebied Lutkewierum - Itens - Easterein - Hidaard ingepolderd. Het is één van de 4 moederpolders, de oudste polders van Fryslân. Deze 4 polders zijn als geheel ingepolderd, alle andere polders konden gebruik maken van de reeds bestaande dijken van de buurpolder. Niet toevallig waren deze 4 gebieden erg laag gelegen, de noodzaak tot inpoldering was hier heel hoog.

Rond 1175 is de eerste kerk op deze plek in Lutkewierum gebouwd. In de Romaanse stijl.
Er woonden 3 adellijke families in de buurt. Bij Bockama op Greate Wierrum stond waarschijnlijk al voor die tijd een kapelletje, helemaal uithoek van de polder. De twee andere adellijke families Mollema en Reen woonden respectievelijk aan de huidige Molmawei en in Rien. Mogelijk hebben ze samen besloten een hier, op een centraal punt, een nieuwe kerk te bouwen.
Met de bouw van de kerk werden hier ook de eerste huizen gebouwd. Omdat het land al was ingepolderd was het niet nodig de kerk op een hoge terp te bouwen.
Patroonheilige was Gertrudis, abdis van het vrouwenklooster te Nijvel, die ook beschermheilige was van reizigers en van katten.

Onderstaande tekening stamt uit 1723 en is gemaakt door J. Stellingwerf.
De oudste klok stamt uit 1516, dus vlak nadat de Lutkewierum door de Bende van de Zwarte Hoop was platgebrand. Ze zullen de oude klok meegenomen hebben. De herbouw werd uitgevoerd in de laatgotische stijl en werd in 1557 voltooid. In 1722 heeft de toren aan de westzijde een nieuwe 'mantel' gekregen van kleine gele bakstenen. In 1850 is de kerk nogmaals goed onderhanden genomen. De sacristie, die aan de noordkant van de kerk heeft gestaan, is toen gesloopt. Sporen van de sacristie zijn nog aanwezig. Tien jaar later, in 1860, werd het Van Dam orgel aangeschaft en in 1920 het nieuwe uurwerk (voor totaal fl. 1390,-- dit is ca. € 650 gemaakt door Van Bergen te Heiligerlee). 1928 vond een restauratie plaats onder leiding van architect G. Veenstra uit Leeuwarden, die ook de indeling van de kerk liet wijzigen. Ook in 1969 en 1989 zijn zijn restauraties verricht en recent 2009 (buitenmuren en toren) en 2021 (binnenzijde, bestrijding van de boktor en houtworm)
Terug naar de inhoud